PENINGKATAN KETERAMPILAN MENULIS KEMBALI CERITA WAYANG DENGAN MENGGUNAKAN MEDIA KOMIK PADA SISWA KELAS VIII A SMP 3 KEBUMEN


Priyo Drestanto Prihantoro , 2102405530 (2009) PENINGKATAN KETERAMPILAN MENULIS KEMBALI CERITA WAYANG DENGAN MENGGUNAKAN MEDIA KOMIK PADA SISWA KELAS VIII A SMP 3 KEBUMEN. Under Graduates thesis, Universitas Negeri Semarang.

[thumbnail of PENINGKATAN KETERAMPILAN MENULIS KEMBALI CERITA WAYANG DENGAN MENGGUNAKAN MEDIA KOMIK PADA SISWA KELAS VIII A SMP 3 KEBUMEN]
Preview
PDF (PENINGKATAN KETERAMPILAN MENULIS KEMBALI CERITA WAYANG DENGAN MENGGUNAKAN MEDIA KOMIK PADA SISWA KELAS VIII A SMP 3 KEBUMEN) - Published Version
Download (776kB) | Preview

Abstract

Pembelajaran bahasa hakikatnya bertujuan untuk meningkatkan keterampilan berbahasa yaitu: menyimak, berbicara, membaca, atau menulis. Pembelajaran apresiasi sastra yang termasuk dalam pembelajaran bahasa adalah untuk meningkatkan keterampilan berbahasa. Pembelajaran apresiasi sastra cerita wayang pada siswa kelas VIII A SMP N 3 Kebumen masih rendah hasilnya yaitu 64,54 yang belum mencapai nilai KKM . Hal ini menjadi dorongan bagi penulis untuk melakukan penelitian. Permasalahan yang akan dikaji dalam penelitian ini yaitu: (1) dapatkah media komik digunakan untuk meningkatkan kemampuan siswa memahami cerita wayang (2) dapatkah komik digunakan untuk meningkatkan keterampilan siswa menulis karangan narasi cerita wayang? Tujuan penelitian ini yaitu: (1) untuk mengetahui apakah media komik dapat digunakan untuk meningkatan kemampuan pemahaman cerita wayang, (2) untuk mengetahui efektivitas pemanfaatan media komik pembelajaran bahasa Jawa terutama menulis narasi cerita wayang. Penelitian ini merupakan penelitian tindakan kelas yang dilakukan dalam dua siklus. Tiap siklus terdiri atas empat tahap kegiatan yaitu: (1) perencanaan, (2) tindakan, (3) observasi, (4) dan refleksi. Subyek penelitian ini adalah siswa kelas VIII A SMP Negeri 3 Kebumen. Data penelitian ini diambil dari hasil tes dan hasil nontes. Aspek penilaian yang digunakan dalam menuliskan kembali dongeng yaitu: (1) Struktur kalimat, (2) komponen-komponen narasi, (3) pilihan kata, (4) ejaan dan tanda baca, (5) kohesi dan koherensi, dan (6) kesesuaian isi. Setelah data tes dan nontes diperoleh, kemudian data tersebut dianalisis menggunakan teknik deskriptif kuantitatif. Berdasar analisis data yang dilakukan maka dapat disimpulkan bahwa penggunaan komik sebagai media pembelajaran dapat meningkatkan keterampilan siswa menulis kembali cerita wayang dan efektif digunakan sebagai media pembelajaran bahasa Jawa. Hal ini dapat dilihat dari meningkatnya nilai hasil pembelajaran. Pada tahap prasiklus dari pembelajaran yang dilakuakan oleh guru nilai rata-rata keterampilan menulis karangan narasi cerita wayang siswa kelas VIII A adalah 64,54, pada siklus I meningkat 5,72% menjadi 68,23 dengan kategori cukup akan tetapi, belum seluruh siswa dapat mencapai KKM. Oleh karena itu, peneliti akan memperbaiki kekurangan siklus I pada siklus II. Perbaikan yang dilakukan oleh guru dan peneliti, yaitu: (1) guru memberi penjelasan mengenai struktur kalimat dan (2) guru akan membantu siswa dalam memilih kata. Setelah diadakan perbaikan nilai rata-rata klasikal pada siklus II meningkat 9,82% menjadi 74,54. Perilaku yang ditunjukkan siswa kelas VIII A pada siklus II, mengalami perubahan setelah mengikuti pembelajaran menggunakan media komik pada siklus I. Pelanggaran yang dilakukan siswa berkurang, pada siklus II siswa terlihat lebih antusias dan bersemangat dalam mengikuti apresiasi sastra cerita wayang. Berdasarkan hasil penelitian tersebut, penulis menyarankan kepada guru supaya guru lebih kreatif dalam menggunakan media pembelajaran dan menerapkan media komik ketika pembelajaran apresiasi sastra certa wayang dalam meningkatkan keterampilan menulis siswa. Para peneliti dapat melakukan penelitian lanjutan dengan metode maupun media yang berbeda untuk meningkatkan mutu pendidikan terutama pembelajaran bahasa Jawa. -----------------------------------------------------> Piwulangan basa ancase kanggo ngundhakake kaprigelan basa yaiku: nyemak, wicara, maca, utawa nulis. Piwulangan apresiasi sastra kang kalebu ing piwulangan basa uga kanggo ngundhakake kaprigelan basa. Asil piwulangan apresiasi sastra crita wayang ana ing siswa kelas VIII A SMP N 3 Kebumen isih kurang katon saka biji rata-rata kelas asile piwulangan basa Jawa mung entuk 64,54. Perkara iki kang ndadekake penulis nganakake panaliten. Kang arep dibabar ing panaliten iki yaiku: (1) apa bisa media komik kanggo ngundhakake kaprigelan siswa mangerteni crita wayang? (2) apa bisa media komik digunakake kanggo ngundhakake kaprigelan siswa nulis narasi? Ancase panaliten iki yaiku: kanggo mangerteni apa bisa media komik kanggo ngundhakake kaprigelan mangerteni crita wayang lan (2) mangerteni mirunggane media komik ing piwulangan basa Jawa utamane nulis narasi crita wayang. Panaliten ini kalebu panaliten tindakan kelas kang migunakake rong siklus. Saben siklus kaperang dadi patang tindakan yaiku: (1) perencanaan, (2) tindakan, (3) observasi, (4) dan refleksi. Subyeke panaliten iki yaiku siswa kelas VIII A SMP N 3 Kebumen, dene data panaliten iki arupa data tes lan data nontes siswa. Ana enem aspek kanggo mbiji asil tulisane siswa yaiku: (1) struktur ukara, (2) komponen-komponen narasi, (3) pamilihing tembung , (4) ejaan lan tanda baca, (5) kohesi lan koherensi, sarta (6) kasalarasane wose. Sawise data tes lan nontes kacekel, data mau banjur dianalisis nganggo teknik deskriptif kuantitatif. Saka analisis data kang wis ditindakake nudhuhake yen komik minangka media pamulangan apresiasi sastra crita wayang kanggo nulis narasi nyata bisa ngundhakake kaprigelane siswa anggone nulisake maneh crita wayang kang bisa disawang saka munggahe biji siswa. Ana ing prasiklus saka pamulangane guru biji rata-rata nulis karangan narasi mung 64,54, ing siklus I mundhak 5,72% dadi 68,23 kang kalebu kategori cukup ananging durung kabeh siswa bisa ngayuh KKM. Adhedhasar kekurangan ing siklus I pramila paneliti ndandani ing siklus II. Kekurangane mau didandani guru lan paneliti babagan: (1) guru aweh pitutur babagan rantamaning ukara lan (2) guru ngrewangi siswa anggone milih tembung. Biji rata-ratane siswa nulisake maneh crita wayang mundhak 9,82% saka siklus I dadi 74,54 ana ing siklus II. Saliyane kuwi patrape siswa nalika piwulangan apresiasi sastra crita wayang migunakake media komik ngalami owah-owahan. Owah-owahan sing ketara ing antarane, siswa kang biyen asring guyon nalika piwulangan saiki wis ora, banjur siswa kang biyene mung meneng ora wani takon merga wedi saiki wis wani takon. Pamrayoga saka panaliten iki yaiku: (1) komik trep yen digunakake minangka media pamulangan nulis karangan narasi crita wayang, (2) guru basa Jawa kudu kreatif lan selektif nalika nggunakake media pamulangan, (3) kanggo para paneliti kaajab nindakake panaliten lanjutan nanging migunakake media sing beda supaya bisa nggundhakake mutu pendidikan.

Item Type: Thesis (Under Graduates)
Uncontrolled Keywords: keterampilan menulis, narasi, komik wayang.
Subjects: L Education > LB Theory and practice of education > LB1603 Secondary Education. High schools
Fakultas: Fakultas Bahasa dan Seni > Pendidikan Bahasa dan Sastra Jawa (S1)
Depositing User: Users 98 not found.
Date Deposited: 24 May 2011 08:02
Last Modified: 25 Apr 2015 04:52
URI: http://lib.unnes.ac.id/id/eprint/2581

Actions (login required)

View Item View Item