PENGGUNAAN BAHASA JAWA SISWA SMP NEGERI 1 BATANG


Widy Setyo Pratiwi, 2601411042 (2015) PENGGUNAAN BAHASA JAWA SISWA SMP NEGERI 1 BATANG. Under Graduates thesis, UNIVERSITAS NEGERI SEMARANG.

[thumbnail of 2601411042-S.pdf]
Preview
PDF - Published Version
Download (1MB) | Preview

Abstract

Di zaman sekarang ini lebih banyak remaja yang menggunakan bahasa Indonesia, termasuk di kalangan siswa SMP Negeri 1 Batang. Para siswa terbiasa menggunakan bahasa Jawa dan bahasa Indonesia, yang mengakibatkan adanya bilingualisme. Hal tersebut disebabkan oleh faktor geografis, yaitu lokasi sekolah yang terletak di perkotaan. Selain itu, juga disebabkan oleh kebiasaan para siswa dalam menggunakan bahasa dan adanya kemajuan teknologi yang begitu pesat. Berdasarkan hal tersebut, penelitian ini dilakukan dengan melihat penggunaan bahasa Jawa siswa secara eksternal dan internal berdasarkan jenis kelamin dan tingkatan kelas, dikarenakan adanya penggunaan bahasa yang berbeda antara laki laki dan perempuan, dari kelas VII, VIII, dan IX. Penelitian ini mengandung permasalahan yaitu; bagaimanakah penggunaan bahasa Jawa secara eksternal dan internal siswa SMP Negeri 1 Batang berdasarkan jenis kelamin dan tingkatan kelas? Tujuan penelitian ini adalah mendeskripsi penggunaan bahasa Jawa secara eksternal dan internal siswa SMP Negeri 1 Batang berdasarkan jenis kelamin dan tingkatan kelas. Penelitian ini menggunakan pendekatan sosiolinguistik dan kuantitatif kualitatif. Penelitian ini mengambil lokasi di SMP Negeri 1 Batang yang terletak di Jl. Jenderal Sudirman No. 274, Batang. Pengumpulan data penelitian ini menggunakan teknik kuesioner, observasi, wawancara, simak bebas libat cakap, rekam , dan catat. Analisis data dalam penelitian ini yaitu kuantitatif dan kualitatif. Hasil penelitian ini yaitu baik secara eksternal maupun internal berdasarkan jenis kelamin, jumlah pengguna bahasa Jawa pada responden laki laki lebih banyak dibandingkan dengan responden perempuan. Sementara itu, penggunaan bahasa Jawa siswa SMP Negeri 1 Batang baik secara eksternal maupun internal berdasarkan tingkatan kelas menunjukkan bahwa jika di dalam kelas baik saat pelajaran bahasa Jawa maupun tidak, pengguna bahasa Jawa semakin sedikit seiring dengan tingkatan kelas yang lebih tinggi, sedangkan jika di luar kelas jumlah pengguna bahasa Jawa mengalami kenaikan seiring dengan tingkatan kelas yang lebih tinggi. Selain itu, dalam beberapa tuturan siswa juga terjadi proses alih kode, dan campur kode. Pemilihan bahasa siswa SMP Negeri 1 Batang disebabkan oleh faktor letak geografis, kebiasaan, kemajuan teknologi, dan keadaan ekonomi sosial orang tua. Saran yang dapat disampaikan berdasarkan penelitian ini yaitu (1) dengan adanya fenomena tersebut, perlu ada penerapan pola pembelajaran mata pelajaran bahasa Jawa yang dapat meningkatkan kompetensi siswa dalam berkomunikasi, Ing jaman saiki akeh para mudha sing luwih milih nggunakake basa Indonesia, kalebu para siswa SMP Negeri 1 Batang. Para siswa wis padhatan nggunakake basa Jawa lan basa Indonesia, sing ndadekake anane bilingualisme. Anane kahanan kasebut disebabake deningfaktor geografis, yaiku ing antarane papan panggonan sekolahan sing ana ing tengah kota. Kajaba saka iku, uga amarga basa sing padhatan dinggo para siswa lan anane teknologi sing sansaya maju. Saka perkara kasebut, panaliten iki dianakakekanggo neliti panganggone basa Jawa siswa saka eksternal lan internal miturut jinising kelamin lan tingkatan kelas, amarga anane prabedan antarane lanang lan wadon, saka kelas VII, VIII, lan IX. Undheraning perkara ing panaliten iki yaiku kepriye panganggone basa Jawa saka segieksternal lan internal siswa SMP Negeri 1 Batang miturut jinising kelamin lan tingkatan kelas? Ancase panaliten iki yaiku njlentrehake panganggone basa Jawa saka eksternal lan internal siswa SMP Negeri 1 Batang miturut jinising kelamin lan tingkatan kelas. Panaliten iki nggunakake pendekatan sosiolinguistik lan kuantitatif kualitatif. Papan panaliten iki ana ing SMP Negeri 1 Batang sing dumunung ing Jl. Jendral Sudirman No. 274, Batang. Data dikumpulake nganggoteknik kuesioner, observasi, wawancara, simak bebas libat cakap, rekam, lan catat. Analisis data ing panaliten iki yaiku kuantitatif lan kualitatif. Asil panaliten iki nudhuhake yenpanganggone basa Jawa siswa saka segi eksternal lan internal miturut jinising kelamin, cacahe panganggo basa Jawa ing responden lanang luwih akeh tinimbang responden wadon. Kajaba saka iku, panganggone basa Jawa siswa SMP Negeri 1 Batang saka eksternal lan internal miturut tingkatan kelas ngasilake nalika ing njero kelas cacahe panganggo basa Jawa sansaya sithik bebarengan karo tingkatan kelas sing luwih dhuwur, dene nalika ing njaba kelas cacahe panganggo basa Jawa sansaya akeh bebarengan karo tingkatan kelas sing luwih dhuwur. Kajaba saka iku, ana ing saperangan pacelathone siswa uga ana wujud alih kode lan campur kode.Faktor-faktor pamilihing basa siswa kasebut yaiku: faktor letak geografis, kebiasaan, kemajuan teknologi, lan kahanan ekonomi sosial wong tua Pamrayoga sing bisa diaturake yaiku (1) kanthi anane kedadeyan kasebut, perlu ana patrapan pola pasinaonan pelajaran basa Jawa sing bisa nambah kompetensi siswa nalika micara, (2) yen nganakake panaliten terusan, luwih becik uga ndelok panganggone basa Jawa siswa ing ranah kaluwarga, supaya bisa luwih

Item Type: Thesis (Under Graduates)
Uncontrolled Keywords: penggunaan bahasa Jawa, siswa SMP panganggone basa Jawa, siswa SMP
Subjects: L Education > L Education (General)
P Language and Literature > PZ Childrens literature
Fakultas: Fakultas Bahasa dan Seni > Pendidikan Bahasa dan Sastra Jawa (S1)
Depositing User: muhamad slamet unnes
Date Deposited: 13 Nov 2015 09:16
Last Modified: 13 Nov 2015 09:16
URI: http://lib.unnes.ac.id/id/eprint/22076

Actions (login required)

View Item View Item